Waarom het nemen van ayahuasca lijkt op een bijna-dood ervaring

Een psychedelisch medicijn dat wordt gebruikt als onderdeel van het Zuid-Amerikaanse plantenbrouwsel ayahuasca heeft effecten die opvallend veel lijken op bijna-dood ervaringen, zo blijkt uit een onderzoek.

Dat betekent dat gevoelens van het verlaten van het lichaam of innerlijke vrede in verband met levensbedreigende ervaringen eenvoudig kunnen worden verklaard door veranderingen in de manier waarop de hersenen werken, en zijn geen bewijs van paranormale verschijnselen, zeggen de onderzoekers.

DMT is het belangrijkste psychoactieve ingrediënt in ayahuasca, dat door sommige inheemse volken in het Amazonegebied als sacrament wordt gebruikt. Mensen die het nemen beschrijven vaak het gevoel dat ze hun lichaam overstijgen en een ander rijk binnenkomen.

Chris Timmermann en collega's van het Imperial College London gaven DMT intraveneus aan 13 vrijwilligers en vroegen hen een vragenlijst in te vullen om bijna-dood ervaringen te beoordelen. In een eerdere sessie kregen dezelfde vrijwilligers een intraveneus placebo, en ze wisten niet welke sessie de echte drug zou impliceren.

Kijk met ons mee op New Scientist Live: Waar Chris Timmermann uitlegt hoe DMT ons kan helpen de mechanismen van bewustzijn te verkennen
Na de DMT-sessie kregen alle 13 deelnemers resultaten op de vragenlijst die voldeden aan de criteria voor een bijna-dood ervaring. In het bijzonder meldden ze dat ze het gevoel hadden dat ze in een "onaardse omgeving" waren beland, dat ze "ongelooflijke vrede of behaaglijkheid" voelden, dat ze hun zintuigen hadden versterkt en een gevoel van eenheid met het universum hadden.

Wanneer hun antwoorden werden vergeleken met de antwoorden van een set van 13 mensen die werkelijke bijna-dood ervaringen hadden gemeld, waren er geen statistisch significante verschillen tussen de groepen.

Het oplossen van het ego
Er is weinig bekend over wat er gebeurt in de hersenen als iemand een bijna-dood ervaring heeft. De subjectieve gelijkenis met een DMT trip suggereert dat psychedelica enig licht zou kunnen werpen op het fenomeen, zegt Timmermann.

Psychedelica zoals DMT werken voornamelijk door het beïnvloeden van het serotonine systeem in de hersenen. Hoewel deze studie geen hersenactiviteit meette, "konden we speculeren dat er iets soortgelijks aan de hand is tijdens bijna-dood ervaringen", zegt Timmermann.

Het gevoel het lichaam te verlaten of door de dood te leven zou in verband kunnen worden gebracht met het fenomeen van ego-oplossing, een verlies van iemands zelfbesef, wat een gemeenschappelijk kenmerk is van de psychedelische ervaring. Beeldvormingsstudies van de hersenen tonen aan dat het standaard beeld netwerk, een verzameling van hersengebieden gekoppeld aan ons zelfbesef, minder coherent wordt onder invloed van andere psychedelische drugs, en dit kan verklaren waarom sommige mensen het gevoel hebben dat ze de dood van hun ego overleefd hebben.

Intrigerend genoeg verschijnt DMT in sporen in bloed en urine, maar een bron voor het molecuul in het lichaam is niet geïdentificeerd. Sommigen hebben verondersteld dat het in de hersenen wordt geproduceerd wanneer wij met de dood worden geconfronteerd, maar dit is hoogst speculatief.

Van bijna-dood ervaringen wordt soms gezegd dat ze mensen een andere kijk op het leven geven, en ze kunnen nuttig zijn bij het verminderen van de angst voor de dood en het vergroten van de zorg van mensen voor anderen. Soortgelijke effecten zijn gemeld voor psychedelische ervaringen, en een aantal studies hebben gemeld positieve effecten op het welzijn wanneer patiënten met levensbedreigende kanker de drug psilocybine te nemen.

Eerder geplaatst op 17-08-2018