Je kunt je huis isoleren en led-lampen installeren, maar als je bitcoins koopt slurp je alsnog energie. Bitcoin verbruikt meer stroom dan hele landen. „Waar zijn we nou helemaal mee bézig?”
Nu is het Bulgarije. Vorige week was het nog Denemarken en vorige maand Slowakije. Het bitcoinnetwerk verbruikt naar schatting van de website Digiconomist op jaarbasis inmiddels evenveel energie als sommige middelgrote landen, en het verbruik stijgt bovendien snel. „We proberen allemaal druk CO2-uitstoot te verminderen, en vervolgens gaan we massaal cryptovaluta gebruiken die zoveel verbruiken”, zegt Alex de Vries, werkzaam als consultant bij PwC en (buiten dat adviesbedrijf om) de oprichter van Digiconomist.
De berekeningen van de Nederlander, die eerder bij ING en De Nederlandsche Bank werkte, worden de laatste tijd door veel internationale media, onderzoekers en politici overgenomen en voeden een steeds heftiger discussie. De enorme energieconsumptie van de bitcoin komt door het minen (delven), het proces waarmee bitcoins worden gecreëerd. Dat proces kost veel computerkracht en daardoor ook veel energie.
De schattingen van Digiconomist zijn niet onomstreden: het hangt er maar net vanaf welke variabelen je gebruikt, en exact is het energieverbruik van miningoperaties wereldwijd nooit te meten - simpelweg omdat die zo verspreid plaatsvinden. Alternatieve berekeningen van de Franse bitcoinondernemer Marc Bevand schatten het totale energieverbruik op de helft van De Vries’ berekening. „De Vries schat de energieconsumptie van mining-machines veel te hoog in”, mailt Bevand. Maar ook hij stelt vast dat het energieverbruik van de bitcoin enorm is. Het onderlinge verschil tussen de schattingen is groot, maar ook de hálve energiebehoefte van Bulgarije is niet niks. Bovendien zijn veel bitcoinminers gevestigd in China, op plekken waar vooral zeer vervuilende energie uit kolen wordt gebruikt.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data23275120-90bb1c.jpg)
Hoelang kan dit nog zo doorgaan? Want een brave burger die net zijn hele huis heeft geïsoleerd en vol ledlampen heeft gehangen, denkt misschien dat hij lekker bezig is wat betreft energiebesparing. Maar als diezelfde burger een bitcoin verhandelt, doet hij al zijn moeite misschien wel in één keer teniet.
„Als overheid proberen we aan alle kanten het stroom- en energieverbruik te reduceren, maar als er zulke energieslurpers bij komen, moet je je afvragen of je die digitale munten wel wil”, zegt Tweede Kamerlid William Moorlag (PvdA). Hij stelde eerder deze maand schriftelijke vragen aan minister Eric Wiebes, die zowel voor het klimaatbeleid als voor economische zaken verantwoordelijk is.
Moorlag vraagt Wiebes onder meer een onderzoek in te stellen naar de slurpende cryptomunten. „Als ongelofelijk veel mensen zo’n munt gaan gebruiken, moet je daar een maatschappelijk debat over voeren.” Antwoorden van Wiebes heeft het PvdA-Kamerlid nog niet gekregen
Wat zijn mogelijke oplossingen? „Misschien een milieuheffing op bitcointransacties zoals op vliegtickets?”, werpt Alex de Vries van Digiconomist op. „Al is dat moeilijk in te voeren natuurlijk.” Een digitale munteenheid zoals de bitcoin is überhaupt zeer lastig door overheden te controleren.
De markt heeft het probleem ook ontdekt. Er werken diverse bedrijven aan het verduurzamen van de energie die het minen verbruikt. Zo is het Zwitserse Hydrominer bezig met miningoperaties op waterkracht, maar dan nog blijft er sprake van enige uitstoot van CO2.
„Het positieve is dat ict-bedrijven opvallend vooroplopen in groene stroom”, zegt directeur Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, die zo’n duizend bedrijven vertegenwoordigt. „Wellicht loopt de technologiesector zo hard omdat stroomgebruik een belangrijk deel van hun footprint is.”
Van der Gaag hoopt dat daardoor ook de impact van bijvoorbeeld de bitcoin zal meevallen. Het datacenter van Google in de Eemshaven gebruikt weliswaar net zoveel stroom als alle huishoudens in Drenthe en Groningen, maar die stroom komt van windmolens. „In deze discussie maakt het nogal uit dat de stroom niet van Chinese kolencentrales komt. Helemaal ideaal zou het zijn als je de restwarmte van al die computers afstaat aan de stadsverwarming.”
Energiezuiniger alternatieven
Maar vooralsnog vinden veel mining-operaties juist plaats in China en Mongolië, waar veel kolencentrales staan en de elektriciteit goedkoop is. En de vergroening zoals bij Google gaat in de praktijk minder makkelijk, omdat bitcoinmining door vele duizenden partijen verspreid over de wereld gebeurt, niet door een centraal georganiseerd bedrijf.
Er zijn ook energiezuiniger alternatieven voor de bitcoin, zoals de ether. Die cryptomunt kost per transactie ongeveer een derde van de energie van de bitcoin. Al is dat nog steeds fors natuurlijk.
Andere potentiële oplossingen zijn technischer van aard. Nu worden bitcoins gemined door computers heel ingewikkelde cryptografische puzzels te laten oplossen die enorm veel rekenkracht vergen. Technici werken aan alternatieve manieren om cryptovaluta te minen, die niet zo energie-intensief zijn. Maar ook die pogingen om tot zuiniger mining-processen te komen, zijn vooralsnog erg experimenteel.
En over de toekomstige energiebehoefte van bitcoins hoeft niemand zich illusies te maken. „Het systeem is nu eenmaal dat bitcoins door ingewikkelde puzzels tot stand komen en dat dit proces steeds complexer wordt”, zegt Maarten Afman van onderzoeksbureau CE Delft. „Door die grotere complexiteit creëer je de schaarste die cruciaal is voor de bitcoin.” De competitie om puzzels op te lossen is een essentieel ingrediënt van het mining-proces. De hoge energieconsumptie is een logisch gevolg van de technische eigenschappen van de munt. En de munt is in waarde gestegen, waardoor het loont om in mining te investeren.
Afman rondde vorig jaar een onderzoek af naar het energieverbruik van ict in Nederland. De bitcoin, geïntroduceerd in 2009, was toen nog niet in beeld als energieslurper. Hetzelfde geldt voor blockchain, de technologie waarmee transacties in digitale valuta worden geregistreerd. Er is dan ook nieuw onderzoek nodig, aldus Afman: „Er is nog veel onduidelijkheid op dit vlak.”
Vorige week drong Frankrijk bij de G20 aan om bij de volgende grote vergadering in april ‘de bitcoinvraag’ op de agenda te zetten. Duitsland steunt die oproep dus het zit er dik in dat het bij de vergadering van de belangrijkste regeringsleiders van de wereld wordt besproken.
Die ‘bitcoinvraag’ gaat nu nog vooral over het beschermen van particuliere beleggers tegen oplichting, het voorkomen van witwassen en het opsporen van terrorismefinanciering met cryptovaluta. Het enorme energieverbruik zou prima in dat rijtje passen, denkt Alex de Vries van Digiconomist. „Soms denk ik over de bitcoin: waar zijn we nou helemaal mee bézig?”
BRON : NRC
BRON : NRC
Geen opmerkingen:
Een reactie posten