In het verleden heb ik jaren margarine gebruikt, want ook ik geloofde toen de leugens van de voedingsindustrie. Toen ik leerde wat margarine eigenlijk is, heb ik dit spul direct uit mijn leven verbannen. Ik raad je aan hetzelfde te doen. In dit artikel neem ik je mee in de wereld van bedrog en leugens.
Margarine is de wereld ingekomen omdat het leger van Napoleon III telkens werd geconfronteerd met beschimmelde roomboter. Daardoor was het onbruikbaar en moest er naar een alternatief gezocht worden. De Franse scheikundige Hippolyte Mège-Mouriés heeft toen een margarine ontwikkeld op basis van rundvet waardoor de ‘boter’ langer houdbaar was. Tot zover is er nog niet zoveel aan de hand. Toen echter de industrie een markt zag voor margarine hebben ze de onbewerkte vetten vervangen door zwaar bewerkte plantaardige vetten.
De industrie wil ons laten geloven dat deze plantaardige vetten, die meestal afkomstig zijn van mais, soja en de zonnebloem, gezond zijn. Maar helaas is dat niet zo. De vetten worden namelijk eerst geraffineerd, wat er ongeveer zo uitziet:
- De olie wordt uit de zaden geperst. Hoe meer je eruit perst, hoe slechter de olie van kwaliteit wordt. Maar de industrie wil elke druppel olie hebben, die ze verkrijgen door gebruik te maken van oplosmiddelen zoals hexaan, heptaan of benzine. Dit wordt er later uitgestoomd, maar helaas zijn er wel residuen in het eindproduct te vinden.
- De olie wordt hierna ontgomd. Dat betekent dat er restanten van eiwitten, vitamines, mineralen en fosfolipiden verdwijnen. Met andere woorden: de olie wordt ontdaan van de voedingsstoffen.
- Nu is het tijd om de olie te bleken door middel van filters. Chlorofyl en betacaroteen worden verwijderd. De olie is nu echt zo dood als een pier. Dit alles gebeurt bij een temperatuur van 110°C. Niet bepaald gezond aangezien onverzadigde vetten niet bestand zijn tegen licht, hitte en zuurstof.
- Nu moet de olie dringend gedeodoriseerd worden, want het stinkt inmiddels een uur in de wind. Deodoriseren gebeurt op een temperatuur van rond de 250°C voor een periode van ruim een half uur. Dit is niet bepaald bevorderlijk voor het gezondheidsaspect van de olie.
- Nu hebben we het probleem dat de olie een onnatuurlijke verbinding bevat die we moeten converteren met stoffen zoals gebutyleerd hydroxytolueen (BHT) en gebutyleerd hydroxyanisol (BHA). Hierdoor wordt de olie houdbaar. Mij valt op dat goedkope zonnebloemolie jarenlang goed blijft, wat niet echt natuurlijk is (zie deze en deze bron voor meer info over het raffineren van plantaardige olie).
Het eindresultaat van de olie wordt meestal in supermarkten verkocht onder de noemer ‘geschikt is om in te bakken’, het rookt namelijk niet meer. Dat klopt, alle natuurlijke stoffen zijn eruit waardoor het niet meer rookt. Plantaardige oliën zijn meestal van de omega 6 soort. Omega 6 oxideert snel onder invloed van licht, warmte en zuurstof, daarom zijn plantaardige oliën eigenlijk niet geschikt als middel om in te bakken.
Het bewerken van olie ziet er schematisch zo uit:
Versimpeld in het Nederlands:
Er zijn 3 soorten vet
- verzadigd vet: roomboter, kokosolie
- enkelvoudig onverzadigd vet: olijfolie, avocado
- meervoudig onverzadigd vet: zonnebloemolie, sojaolie, rijstolie.
Olie is niet geschikt om mee te smeren, daarom moet het voor margarine eerst nog even gehydrogeneerd worden. Hydrogeneren is het (gedeeltelijk) harden van onverzadigde vetten. Bij het hydrogeneren worden er waterstofatomen onder hoge druk aan meervoudig onverzadigde vetten toegevoegd, waardoor onverzadigde vetten eigenlijk verzadigder worden. We praten dan dus over verzadigde vetten waar we nu juist bang voor gemaakt worden. Bij dit proces komen kankerbevorderende transvetten vrij, die er later uitgehaald moeten worden. Bij het hydrogeneren worden zware metalen zoals nikkel en aluminium als katalysator gebruikt, om zo het proces te versnellen.
Ze zeggen wel eens dat margarine één molecuul van plastic verschilt, maar dat is borrelpraat. O2 en CO2 verschillen ook één molecuul (of eigenlijk één atoom) en kan toch het verschil uitmaken van leven of dood. In ieder geval is margarine een dood product, alles eraan is nep! Zo zijn ook de aanwezige synthetische vitamines nep. Margarine moet gekleurd worden met kleurstof, anders ziet het er grauwgrijs uit. Het lijkt dus op smeerbaar plastic dat ook nog eens vergezeld gaat van de nodige emulgatoren om de boel bij elkaar te houden.
De basis van margarine is plantaardige olie die rijk is aan omega 6. Omega 6 hoort in een verhouding van 4 : 1 met omega 3 in onze voeding te zitten, gebeurt dat niet dan krijgen we gezondheidsproblemen. Tegenwoordig krijgen we 20 keer teveel omega 6 binnen doordat voedselfabrikanten graag gebruik maken van goedkope plantaardige oliën als conserveermiddel. De verhouding omega 6 : omega 3 is tegenwoordig bij ons al gauw 40 : 1, met alle gevolgen van dien.
Teveel omega 6 in de voeding kan leiden tot
- ontstekingsprocessen
- hoog cholesterol
- darmklachten
- verzuring
- overgewicht
Margarine zou toch juist helpen tegen een hoog cholesterol? Dat klopt, dit komt omdat ze er ‘natuurlijke’ plantensterolen aan toevoegen. Deze stof heeft in natuurlijke voedingsmiddelen het effect dat het het cholesterol kan verlagen. Ook in margarine gebeurt dat. Maar veel wetenschappers zijn niet overtuigd van de veiligheid van plantensterolen. Veel mensen die cholesterolverlagers slikken, zoals statines, gebruiken ook margarines met plantensterolen. Deze combinatie is nooit onderzocht en kan op de lange termijn ook nadelig uitpakken. Bovendien is cholesterol van levensbelang. Cholesterol is betrokken bij honderden factoren in het lichaam, waaronder de vorming van hormonen en de vorming van sterke celwanden. Een te laag cholesterol is daarom ook zeer schadelijk voor de gezondheid.
Vaak wordt er aan margarine omega 3 toegevoegd. Omega 3 is uiterst reactief en kan niet tegen zuurstof. Omega 3 kan zeer snel oxideren door zuurstof en warmte. Geoxideerde omega 3 of 6 vetten gedragen zich in het lichaam als een vrije radicaal: een stof die moleculen beschadigt als deze niet wordt weggevangen door een antioxidant. Vrije radicalen kunnen het risico verhogen op ziektes zoals kanker. Daarnaast zorgen vrije radicalen bewezen voor een vroegtijdige veroudering. Al met al genoeg redenen om margarine te laten staan.
Ik zou zelf kiezen voor roomboter. Roomboter is van nature rijk aan de in vet oplosbare vitamine A, D, E en K. Ook bevat roomboter van grasgevoerde dieren omega 3. Deze omega 3 wordt stabiel gehouden door de natuurlijke antoxidanten in roomboter. In roomboter vinden we ook boterzuur, dat zeer heilzame effecten heeft op het lichaam zoals een ontstekingremmende werking en verbetering van de spijsvertering. De CLA in roomboter heeft volgens sommige onderzoeken zelfs anti-kanker eigenschappen. Er zit in roomboter wel veel verzadigd vet, maar meerdere meta-analyses waarin de onderzoeksgegevens zijn bekeken van honderdduizenden mensen, konden geen verband leggen tussen de inname van verzadigd en hart- en vaatziekten. Als je niet tegen roomboter kunt, is het gebruik van ghee misschien een optie. Ghee is geklaarde roomboter, oftewel de eiwitfracties zijn via een eenvoudig proces verwijderd. Door thuis roomboter te laten smelten en dit met een koffiefilter te filteren, krijg je ghee. Dat is een heel ander proces dan het raffineren van plantaardige olie.
Veel mensen kiezen voor ‘gezonde’ halvarine of sojaboter. Beiden zijn echter gewoon margarine. Bij halvarine is er gewoon wat water toegevoegd, net zoals ze ook wel doen bij halfvolle roomboter. Sommige mensen kiezen voor margarine vanwege het feit dat deze minder calorieën zou bevatten. Dat heeft dan geen enkel nut, want de hoeveelheid calorieën in margarine en roomboter verschilt nauwelijks:
Hoe komt het dan dat margarine zo’n gezond imago heeft? Het antwoord is simpel: de industrie pompt miljarden in de promotie van margarine. Zo heeft de industrie de website “Voorlichtingsbureau Margarine Vetten en Oliën” in het leven geroepen om plantaardig vet aan de man te brengen. Ook via nu.nl weten ze de onwetende consumenten op het verkeerde been te zetten:
Marketeers hebben flink hun best gedaan op deze tekst.
Als ik dat soort dingen zie gaan mijn nekharen overeind staan. Geef deze kennis dan ook gerust door aan vrienden en kennissen. Hoe meer mensen weten dat margarine allesbehalve gezond is, hoe beter!
Als je echt het fijne ervan wilt weten dan raad ik je zeker aan dit boek te lezen:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten